Về bài thơ Những điều sỉ nhục và căm giận của Lưu Quang Vũ
29-4-2018
Theo tôi biết, bài thơ Những điều sỉ nhục và căm giận, Lưu Quang Vũ viết trước năm 1972, sau đó đưa vào Di cảo 1972 – 1975. Bài thơ nằm trong dòng thơ tuyên truyền tội ác Mỹ – Ngụy ở miền Nam. Vậy mà các giáo sư, tiến sĩ đưa lên mạng khen lấy khen để, rằng Lưu Quang Vũ tiên tri cho chính trị, xã hội hiện nay, rằng bài thơ hay, đầy nỗi niềm phẫn uất.
Dạ thưa các vị giáo sĩ, nói tiên tri thì cứ mở Tuyên ngôn độc lập, Bản án chế độ thực dân Pháp ra, bỏ đi mấy chữ Pháp, Nhật thì thấy Hồ Chí Minh cũng nhà tiên tri. Thậm chí Á tế á ca, truyện của Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Nam Cao… cũng tiên tri?
Bài thơ của Vũ bị kẻ gian cắt hẳn bốn câu đầu:
Một điều sỉ nhục và căm giận
Một dân tộc đã sinh ra
Trần Ích Tắc, Lê Chiêu Thống
Hoàng Cao Khải, Nguyễn Văn Thiệu…
Tôi chẳng thấy bài thơ hay ở đâu cả. Câu thơ nào cũng gần như khẩu hiệu, nặng chất tuyên truyền. Có nỗi niềm phẫn uất nào đó là phẫn uất chế độ tay sai bán nước ở miền Nam đúng như giọng điệu tuyên truyền khi đó ở miền Bắc. Về nghệ thuật, thua xa nghệ thuật tuyên truyền của Tố Hữu!
Theo tôi, chẳng qua cây gậy đập lưng người hôm qua đã thành cây gậy đập lưng ông hôm nay chứ chẳng tiên tri gì sất!
Có chuyên gia văn học Việt Nam còn khoe di bút của Lưu Quang Vũ để tỏ ra mình nắm Lưu Quang Vũ trong lòng bàn tay. Trong khi cái di bút ấy ghi rõ năm tháng Vũ làm thơ nhưng chuyên gia mắt nhắm mắt mở không thèm nhìn.
Nên nhớ, trước khi viết kịch thành danh vào những năm 80 với những vở kịch bày tỏ trước sự bức xúc đối với chính trị xã hội đương thời, Vũ chủ yếu làm thơ tình và thơ tuyên truyền giống như các nhà thơ miền Bắc XHCN.
Muốn khen Vũ thì khen có chỗ. Bạ đâu khen đó càng chứng tỏ phê bình thơ cũng đang suy thoái không khác thơ!